Czym są badania eksperymentalne?
Co to znaczy badać eksperymentalnie?
Badania quasi eksperymentalne
Kiedy i dlaczego warto stosować badania eksperymentalne?

Powrót do bazy wiedzy

Czym są badania eksperymentalne?

W zależności od zastosowanej metodologii wyróżnia się wiele rodzajów badań ilościowych. Jednym z nich są badania eksperymentalne. Przeprowadzenie badań eksperymentalnych pozwala na sprawdzenie hipotez dotyczących wpływu wybranych zmiennych niezależnych (tych, którymi manipuluje badacz) na daną zmienną zależną (Babbie, 2007: 246). Przykładowo: badanie eksperymentalne pozwala sprawdzić, czy i w jakim stopniu zmiana opakowania wpływa na opinie konsumenta o produkcie. 

Co to znaczy badać eksperymentalnie?

Wśród cech definicyjnych zastosowania schematu eksperymentalnego w badaniach społecznych wymienia się: 

• Formułowanie hipotez badawczych w początkowych etapach procesu badawczego (w przeciwieństwie do badań, gdzie formułuje się je na podstawie uzyskanych wyników). Celem badania eksperymentalnego jest zweryfikowanie hipotezy badawczej, tj. odrzucenie jej, bądź przyjęcie (Jonker i Pennik, 2010: 71). 
• Wyróżnienie co najmniej 2 grup badawczych. Grupy te powinny różnić się od siebie jedynie ze względu na zastosowanie oddziaływań zmiennej niezależnej wobec uczestników jednej z nich (grupy eksperymentalnej). Grupa, w której nie zastosowano tych oddziaływań to tzw. grupa kontrolna. Wyniki eksperymentu rozpatruje się porównując stan zmiennej wynikowej (tzw. zmiennej zależnej) pomiędzy grupą eksperymentalną i kontrolną (Babbie, 2007: 249). 
• Losowy przydział osób badanych do grup badawczych (random assignment). Oznacza to, że każda z osób badanych z takim samym prawdopodobieństwem może znaleźć się w każdej z grup, np. przydział na podstawie wyniku losowania, rzutu monetą etc. (Shadish i in, 2002: 13). 
• Kontrola badacza nad pojawiającymi się w badaniu zmiennymi niezależnymi (Tabachnik i Fidell, 2007: 2). Przykładowo: zmienną niezależną w badaniu może być obejrzenie wzruszającej sceny. Badacz może sprawować kontrolę nad tą zmienną pozwalając lub nie pozwalając badanemu na obejrzenie tej sceny. Może również manipulować poziomem jej intensywności np. pokazać badanym film z wyłączonym dźwiękiem, albo sam dźwięk z wyłączonym obrazem.

Badania quasi eksperymentalne

Ze względu na to, że w przypadku wielu badań niemożliwe jest zastosowanie losowego doboru osób do grup badawczych, stworzony został schemat badań quasi eksperymentalnych. Shadish i in. (2002: 13) definiują quasi eksperyment jako „badanie eksperymentalne, w którym nie zastosowano doboru losowego”.

W badaniach tego rodzaju porównywane mogą być grupy dobrane celowo (np. użytkownicy danej marki). Ze względu na brak doboru losowego, szczególną uwagę należy zwracać na sprawdzenie ewentualnych różnic międzygrupowych, które mogą wywierać wpływ na uzyskiwane wyniki.

Kiedy i dlaczego warto stosować badania eksperymentalne?

Jedną z największych zalet prowadzenia badań eksperymentalnych jest pokazanie „czystego” efektu, jaki wnosi dana zmienna niezależna z wyłączeniem wpływu pozostałych (Babbie, 2007: 246). Dzięki temu możliwe jest wyróżnienie zmiennych wnoszących największy wpływ i ograniczenie się do ich zastosowania.

Przykładowo: badania nad wpływem czasu ekspozycji logo danej marki w reklamie na zapamiętywanie jej przez konsumentów wykazują, że identyczny odsetek ludzi zapamiętuje logo po ekspozycji 30 sek. i 45 sek. Wykorzystanie tej informacji w praktyce pozwala zmniejszyć koszty marketingowe firmy związane z długością trwania spotu baz straty efektywności reklamy.

Wzór cytowania:

Kasparek K. Badania eksperymentalne. Dostępny: http://www.researchonline.pl/baza?podkategoria=5, data dostępu: ../../2013.

Bibliografia

Babbie E. 2004. Badania społeczne w praktyce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Jonker J., Pennik B. 2010. The Essence of Research Methodology. Verlag Berlin Heidelberg: Springer.
Shadish W., Cook T., Campbell D. 2002. Experimental and Quasi-Experimental Designs for Generalized Causal Inference. Houghton Mifflin Company: Boston.
Tabachnick B., Fidell L. 2007. Using Multivariate Statistics. Pearson Education Inc.: Boston.