W prawidłowo zaplanowanym procesie badawczym przygotowanie kwestionariusza ankiety powinno być poprzedzone dwoma działaniami - konceptualizacją i operacjonalizacją.
Konceptualizacja polega na zdefiniowaniu kluczowych dla badania pojęć opisujących zjawiska, będących przedmiotem badawczego zainteresowania oraz określeniu relacji pomiędzy tymi pojęciami (por. Blaikie 2009: 116). W przypadku badań naukowych w naukach społecznych prawidłowo przygotowana konceptualizacja powinna odnosić się do teorii dotyczących zjawisk, będących obiektem zainteresowania badacza. Kluczową cechą dobrej konceptualizacja jest precyzja w definiowaniu wykorzystywanych pojęć (por. Babbie, Rubin 2011:172).
Kolejnym etapem procesu badawczego, następującym po konceptualizacji jest operacjonalizacja. Same pojęcia nie są, jak zaznacza DeVaus, ze swej natury obserwowalne. Niezbędny jest zatem proces przełożenia pojęć zdefiniowanych w procesie konceptualizacji na mierzalne wskaźniki (DeVaus 2001:24). Operacjonalizacja jest zatem procesem doboru wskaźników, korespondujących z przyjętymi w toku konceptualizacji definicjami określonych zjawisk, pozwalających na jednoznaczne określenie w toku procedury badawczej, czy i w jakim zakresie mamy do czynienia z danym zjawiskiem w badanej rzeczywistości.
Przykładowo, konceptualizując aktywność obywatelską jako zaangażowanie w działalność organizacji pozarządowych w procesie operacjonalizacji jako wskaźnik aktywności obywatelskiej potraktować możemy pytanie o to, czy respondent jest członkiem organizacji pozarządowej.
Magierowski M. Konceptualizacja i operacjonalizacja. Dostępny: http://www.researchonline.pl/baza?podkategoria=40, data dostępu: ../../2013.
Babbie E., Rubin, A. 2009. Research Methods for Social Work. Wadsworth: Cengage Learning.
Blaikie, N. 2009. Designing Social Research. Cambridge: Polity Press.
DeVaus, D. A. 2001. Surveys in Social Research. London: Routledge.
100 000+
Zrealizowanych ankiet. Dołącz do grona naszych klientów!
